چاه به چاه

چاه به چاه

این رمان در ابتدا در سال ۱۳۵۴ در مجلات فارسی‌زبان منتشر شد، اما به دلیل فعالیت‌های سیاسی براهنی و مخالفت او با رژیم پهلوی، انتشار رسمی آن با تأخیر روبرو شد و تا سال ۱۳۶۲ به چاپ نرسید. این اثر به خوبی فضای رعب و وحشت دوران شاهنشاهی را به تصویر کشیده است. در این رمان، براهنی از دو شخصیت اصلی به نام‌های حمید و دکتر استفاده کرده است. حمید، شخصیت اصلی داستان، مردی روستایی است که به خاطر فقر و تنگدستی، طپانچه‌ای را می‌فروشد و وقتی ماموران در یک ترور آن را پیدا می‌کنند، حمید تحت تعقیب ساواک قرار می‌گیرد و به زندان می‌افتد. در زندان با دکتر آشنا می‌شود، فردی کهنه‌کار و با تجربه که تأثیر زیادی بر او می‌گذارد. این کتاب، هرچند که داستان پیچیده‌ای ندارد، به خاطر نثر زیبای نویسنده و توانایی او در ایجاد تصاویری زنده و واقعی، تجربه‌ای تفکر برانگیز است.

درباره نویسنده

رضا براهنی، زادهٔ ۲۱ آذر ۱۳۱۴ در تبریز، یکی از پیشگامان ادبیات مدرن ایران و چهره‌ای برجسته در عرصه ادبیات و سیاست معاصر است. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی در تبریز و اخذ لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی، براهنی به ترکیه رفت و موفق به دریافت دکترا در همان رشته شد. بازگشت او به ایران با تدریس در دانشگاه و تألیف آثار ادبی آغاز شد.
براهنی در کارنامه ادبی خود بیش از چهل عنوان کتاب دارد، از جمله رمان‌هایی همچون آواز کشتگان، رازهای سرزمین من  آثار او در نقد و نظریه ادبی نیز شناخته شده است و بیش از ده جلد کتاب در این زمینه منتشر کرده است. او علاوه بر فعالیت‌های علمی، به عنوان استاد دانشگاه تورنتو در کانادا و رئیس کانون نویسندگان کانادا، نقشی تاثیرگذار در عرصه‌های فرهنگی و علمی ایفا کرده است. در دوران پهلوی، فعالیت‌های سیاسی او موجب زندانی شدنش شد، اما پس از آزادی، به آمریکا مهاجرت کرد و در نقد رژیم شاه قلم زد. در پی پیروزی انقلاب اسلامی، او به ایران بازگشت و با وجود موانع سانسور، تلاش کرد تا آثارش را منتشر کند. دهه هفتاد برای او آغاز دوره جدیدی از مهاجرت به کانادا بود، جایی که در دانشگاه‌های یورک و تورنتو به تدریس پرداخت.
رضا براهنی در ۵ فروردین ۱۴۰۱ در کانادا درگذشت و یاد او همچنان به عنوان یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های ادبیات معاصر ایران باقی مانده است. آثار و اندیشه‌های او در دنیای ادبیات به یادگار مانده و به زبان‌های مختلفی ترجمه شده‌اند.

گشتی در کتاب

وقتی که به بیرون آمدیم ، هوا قدری بارانی بود. کت دکتر تنم بود. کت بو گرفته بود و برایم کمی گشاد بود. باران چند لحظه روی شانه و سرم ریخت. احساس سرمای مطبوعی کردم. بعد سوار ماشین شدیم. نفهمیدم ماشین آریاست یا شاهین. از درهایگنده و صندلی هایش معلوم بود که پیکان نیست. و بعد، یکی از آنها که صدای کلفتی داشت، عقب ماشین، دست راستم نشست. و آن یکی که صدای زیر و برهنه و چندش آوری داشت ، نشست طرف چپم….